Celine Sciamma’nın yazıp yönettiği Portrait of a Lady on Fire (Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi), 18. yüzyılın sonunda Fransa’da izbe bir adada iki kadın arasında gelişen tutkulu ilişkiyi konu alıyor. Bu kadınlardan biri olan Heloise, annesi tarafından, yakın zamanda ölen ablasının yerine Milanlı bir soyluyla evlendirilmek istenmektedir. Heloise ile hiç tanışmamış olan bu soylu, evlenmeden önce Heloise’nin bir resmini görmek ister. Adaya onun bir resmini yapmak için gelen Marianne, Heloise’nin resmini yaptırmak istemediğini, bu yüzden ressam olduğunu saklayarak portreyi tamamlamak zorunda olduğunu öğrenir. Heloise’nin adadaki gezintilerine eşlik eden bir arkadaş olmaktan, ressamlığa ve aşıklığa uzanan bir ilişki başlar.
Portrait of a Lady on Fire, arzu ve arzunun gelişiminde bakmanın rolü üzerine bir film. Film, bakan ve bakılan arasındaki, özne ve nesnenin pozisyonlarının kesin olduğu türde bir ilişkiyi sorgulayan bir perspektif sunuyor. Ressam ve manken arasındaki ilişkide, mankenin pasif bir konumdan çıkması, ressamınsa sanatın “kurallarından” sıyrılıp, modelin karakterini tanımlayan özelliklerin farkına varmasının artistik olanı yakalamak için gerekli olduğu söyleniyor. Fakat bu sanatsal vurgunun ötesinde, film, eşitler arası ilişkileri ifade eden “karşılıklı bakışmanın”, arzunun gelişiminde kilit önemde olduğunu gösteriyor. Yönetmen Sciamma, filmin dramatik dönemeçlerini, iki karakter arasındaki ilişkinin atladığı eşikleri, tam da iki karakterin göz göze olduğu sahnelerde yakalıyor.
“Portrait”, sanatta ve aşkta, hiyerarşinin damgasını vurduğu bir erkek bakışının olmadığı bir dünyayı hayal etmeye davet ediyor. Hikayenin geçtiği küçük ada, belki de, erkek egemenliğinin toplumsal roller üzerinde alabildiğine belirleyici olduğu bir dünyada, “iktidarsız ilişkilenme biçimlerinin” mümkünlüğünün araştırıldığı ütopik bir mekanı temsil ediyor. Bu mekanda, belirlenmiş rollerin getirdiği zorunluluklara dair bir gerçekçiliği yitirmeden, özgürlük istemini canlı tutmanın yolları bulunuyor. Hafıza ve dayanışma bu yollardan iki tanesi.
Portrait of a Lady on Fire, ideolojik pozisyonundan taviz vermeyen, feminizmini yalınlıkla ve açıklıkla tartışan, günümüzün ruhunu sımsıkı yakalamış bir yapım. Yönetmen Celine Sciamma’nın, iki kadın arasındaki yakınlaşmanın ritmini ayarlamadaki hassaslığı ve her sahneye bütüne dair amaçlarla yaklaşıp tutumlu olması çok başarılı. Başrollerdeki Noemie Merlant ve Adele Haenel tam anlamıyla sizi ekrana yapıştıran, en küçük mimiklerine dikkat kesilmenizi sağlayan bir performans sergiliyorlar.
Filme dair incelenmesi gereken belki daha çok şey var. Ama çoğu iyi film gibi, Portrait’in de gücü, seyirciyi hisleriyle daha fazla temasa teşvik etmesinde açığa çıkıyor.
